آموزش امداد و کمکهای اولیه 2

و مَنْ أحياها ، فَكانَما أحياءَ الناسْ جَميعا.....هر كس جان كسي را نجات دهد ، مانند اين است كه جان همه مردم را نجات داده است.

سوره مائده ، آيه 32

 مار گزيدگي Snake Bite

 از بين انواع گوناگون مارها تنها تعداد كمي از آنها شامل افعي ها، مارهاي مرجاني و مارهاي آبي سمي هستند . حتي مارهاي سمي نيز تنها براي دفاع از خود و يا به قصد شكار از نيش و سم خود استفاده مي كنند.   * مارها به سه دسته تقسيم مي شوند: 1- مارهاي سمي 2- مارهاي نيمه سمي 3- مارهاي غير سمي   * مارهاي سمي نيز به سه دسته تقسيم مي شوند : 1 - خانواده مارهاي مرجاني(Elapidae) : شامل مار مرجاني ، كبري ، مامبا و... 2- خانواده مارهاي افعي‌:(Viperidae) : شامل افعي ، زنگي و ... 3- خانواده مارهاي آبي سمي (Hidrophyae)    از چه راههايي مي توان مارهاي سمي و غير سمي را تشخيص داد؟   1- سر مارهاي سمي: سـر مارهاي سمي اكثرا به صورت مثلثي شكل مي باشد و معمولا با بدنشان زاويه دارد. نكته : سر مارهاي مرجاني مثلثي شكل نبوده و با بدن نيز زاويه اي درست نمي كند ، ولي اين مار سمّي مي باشد.   2- مردمك چشم مارهاي سمي: مردمك چشم مارهاي سمي به صورت خطي ( بيضي ) و شبيه به چشم هاي گربه مي باشد ، ولي مردمك چشم مارهاي غير سمي مدور مي باشد. نكته : مردمك چشم مار مرجاني كه يكي از خطرناك ترين مارهاي سمي مي باشد به صورت مدور مي باشد.   3- حلقه هاي دم مارهاي سمي : حلقه هاي دم اين مارها به صورت تكي و منفرد مي باشد ، ولي در مارهاي غير سمي به صورت يك رديف دوتايي در كنار هم ديده مي شود.   4- مارهاي سمي براي نيش زدن از دو دندان نيش استفاده مي كنند و محل گزش آنها معمولا با يك يا دو سوراخ يا زخم مشخص مي شود . اما در مارهاي غير سمي دندانها متعدد هستند .   5-  در پايين چشم مارهاي سمي ، يك حفره كوچك وجود دارد كه در مارهاي غير سمي وجود ندارد.   علايم و نشانه هاي مارگزيدگي:   @ مشاهده زخم يا سوراخ در محل نيش زدگي @ درد در محل گزيدگي ( درد شديد است است و معمولا سوزاننده و تيز مي باشد ). @ تورم ( با گذشت زمان محل گزيدگي شروع به تورم و سم به سمت قسمت مركزي بدن حركت مي كند). @ قرمزي پوست و بروز تاول @ تهوع، استفراغ ، سرگيجه و احساس ضعف @ كاهش فشار خون @ افزايش نبض @ مشكل بينايي @ تند شدن تنفس و تنگي نفس @ سوزن سوزن يا كرخت شدن نوك انگشتان و اطراف لب و دهان   ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- كمك هاي اوليه در مار گزيدگي   *رعايت نكات ايمني مانند استفاده از لباس و كفش مناسب جهت جلوگيري از مار گزيدگي * دور كردن يا پرهيز از خطر * از هرگونه تلاش براي گرفتن مار و يا دنبال كردن آن جدا خودداري فرماييد. * ارزيابي اوليه و كنترل ABC *بي حركت كردن مصدوم جلوگيري از فعاليت بدني وي * آرامش دادن به مصدوم و حمايت رواني ( استرس و ترس در مصدوم باعث افزايش فشار خون و انتقال سريع سم به بدن وي خواهد شد ) * بي حركت عضو گزيده شده (آتل بندي ) * استفاده از پمپ مكنده مخصوص گزيدگي ( اكستراكتور ) در صورت در دسترس بودن     * نگه داشتن عضو گزيده شده در سطح قلب يا پايين تر * انتقال سريع مصدوم به نزديك ترين مركز درماني نكته : استفاده از كمپرس سرد در مار گزيدگي ممنوع مي باشد. نكته : از بريدن و مكيدن محل گزيدگي جدا خودداري فرماييد ،‌ اين روش منسوخ شده است.   * محل گزيدگي را با آب و صابون فراوان بشوييد. * بالا و پايين محل گزيدگي را با باند محدود كننده ببنديد.   زنبور گزيدگي زنبور زدگي معمولا شايع مي باشد ، اما خطرناك نيست . ولي در صورت بروز حساسيت شديد به آن ( آنافيلاكسي ) و يا تعدد گزش ها مي تواند خطرناك و كشنده باشد .همچنين زنبور گزيدگي در ناحيه سر و صورت به دليل تورم و انسداد راه هوايي و نيز در كودكان و افراد سالخورده خطرناك است.   علايم و نشانه هاي زنبور زدگي : مشاهده سوراخ محل نيش و گاهي خود نيش در محل گزش وجود درد ، سوزش ، قرمزي يا تورم در محل گزش بروز علايم مسموميت مثل كاهش فشار خون ، كهير و ...   كمك هاي اوليه در زنبور گزيدگي : * صحنه را ارزيابي كرده و ABC مصدوم را كنترل مي كنيم.همچنين در صورت بودن زنبور از دست زدن به آن خودداري مي كنيم. * در صورت وجود نيش براي در آوردن آن از وسايلي مانند پنس ، موچين و يا منقاش استفاده نمي كنيم زيرا فشار اعمال شده در حين اين كار مي تواند باعث خروج باقيمانده سم از نيش و ورود آن به بدن بيمار مي گردد. * براي خارج كردن نيش مي توانيم از يك كارت اعتباري ، كارت تلفن و يا كارت اينترنت كه لبه تيزي دارند استفاده كنيم ، بدين صورت كه لبه كارت را در محل چند ميليمتري قسمتي كه نيش زنبور در آن جا وجود دارد به صورت مايل قرار داده و سپس با اعمال فشار  و كشيدن كارت به سمت مخالف نيش را از داخل پوست خارج مي كنيم.  * محل گزش را با آب و صابون بشوييد. ‌* كمپرس آب سرد باعث كاهش درد ، تورم و قرمزي محل گزش مي گردد.    عنكبوت گزيدگي حدود 34 هزار گونه عنکبوت در دنيا شناخته شده اند. عنکبوتها دارای بدن دو قسمتی و ۵ جفت پا هستند. عنکبوت ها همگي داراي غدد سمي هستند. اما تنها تعداد معدودي از آنها اهميت بهداشتي داشته و براي انسان مهم هستند. در بسياري از کشورهاي جهان از جمله امريکا، استراليا و برزيل عنکبوت گزيدگي را شاهد هستيم. انواع عنكبوت هاي خطرناك: 1- عنكبوت بيوه سياه     2- عنكبوت قهوه اي گوشه گير     كمك هاي اوليه: كمك هاي اوليه در عنكبوت گزيدگي دقيقا شبيه به كمك هاي اوليه در رتيل گزيدگي مي باشد. بنابراين به اين بخش مراجعه فرماييد    رتيل گزيدگي   رتیل عنكبوت چاق و پشمالویی است كه نسبت به سایر عنكبوت‌ها، ترس بیشتری در مردم ایجاد كرده است. رتیل به رنگ‌های مختلف زرد، زرد پررنگ، قهوه‌ای كمرنگ و خرمالویی تند مایل به سیاه وجود دارد و پشم‌های آن، گاهی خیلی كوتاه‌ و گاهی كمی بلند می‌باشد.  گزش این حشره، بر عكس آن چه مردم فكر می‌كنند به اندازه عنكبوت بیوه سیاه خطرناك نیست؛ حتی در بعضی از نقاط جهان برخی از افراد، رتیل را به شكل یك حیوان دست‌آموز نگهداری می‌كنند.  البته نباید تمام رتیل‌ها را بی‌خطر دانست. آن چه مسلم است این است كه بعد از هر گزشی به وسیله هر عنكبوت یا رتیلی، باید بیمار ر ابه مركز درماني برسانید.      كمك هاي اوليه در رتيل گزيدگي: * صحنه را ارزيابي كرده و ABC مصدوم را كنترل مي كنيم.همچنين از دست زدن به رتيل خودداري مي كنيم. * قسمت گزیده شده را پایین‌تر از سطح قلب قرار دهید و محل گزیدگی را با آب و صابون بشویید. * گاهی گزش عنكبوت یا رتیل باعث ایجاد حالت آلرژی و حساسیت می‌شود؛ در این حال باید محل گزیدگی را با محلول یا پمادهای ضد حساسیت آغشته كرد . * بهتر است در بالای محل گزیدگی، از یك باند محدود كننده استفاده كنيد ( طبق آنچه در عقرب گزيدگي به طور مفصل به آن پرداختيم )  تا جریان خون كندتر شود. در محل گزیدگی، باید یك كیسه‌ی یخ قرار داد كه به تسكین درد و كندتر كردن گردش خون كمك كند. * علايم حياتي مصدوم را دائم كنترل كرده و آن را سريعا به مركز درماني برسانيد.

-سوختگي Burn
شما در اين قسمت با پوست ،عملكرد آن ،انواع سوختگي ها و درصد آن همچنين آموزش كمك هاي اوليه در سوختگي را نيز مي توانيد فرا بگيريد: پوست: خارجی ترین بافت بدن است که سرتاسر بدن را مثل یک فیلتر پوشانده و مانع ورود مواد خارجی از قبیل باکتری ها و ویروسها و همچنین مانع از دست دادن مایعات بدن می شود. * پوست بدن از سه لایه تشکیل شده است: 1- قشر سطحی یا اپیدرم 2- قشر لیفی پوست یا درم (عروق- اعصاب- غدد عرق - مو و ناخن) 3- قشر زیر جلدی یا هیپودرم (عمدتاً از نسج چربی تشکیل شده است.) سوختگی 1- به آسیب های ناشی از مواجه پوست و اندام های سطحی بدن با حرارت مستقیم یا غیر مستقیم گفته می شود. 2- صدمه و تخریب بافتی پوست( از بین رفتن لایه های پوست) انواع سوختگی ها: سوختگی حرارتی : توسط آتش و اجسام داغ صورت مي گيرد. سوختگی شیمیایی : با اسید و باز قوی صورت می گیرد. سوختگی الکتریکی : بد ترین نوع سوختگی است . (عمدتاً آقایان و کودکان ) عوامل تعیین کننده اهمیت سوختگی: 1- وسعت (درصد) سوختگی 2- شدت سوختگی 3- سن مصدوم (زیر 5 سال و بالای 55 سال) 4- محل سوختگی (مجاری تنفسی، مجاری تناسلی و سطح شکم) 5- همراهی سوختگی با عوامل زمینه ای (قلبی ، دیابتی) *** مزایای محاسبه وسعت سوختگی: 1-اولویت انتقال مصدوم در تریاژ 2- میزان مایعات بدن قانون 9: الف) در بزرگسالان:سر و دستها 9%- تنه و پشت و پاها 18%- اندام تناسلی 1% ب) در کودکان : سر و تنه و پشت 18%- پاها 13.5% - دست ها 9% - اندام تناسلی 1% عمق (درجه)سوختگی: # سوختگی درجه یک: فقط لایه سطحی اپیدرم(لایه شاخی) : درمان خاصی ندارد. رنگ پوست قرمز و شفاف،تورم خفیف، حساس بودن به درد، بدون وجود تاول در ساعت اول دردناک است، درمان آن فقط کمپرس سرد(خیلی یخ نباشد. ظرف 5-2 بدون بر جای ماندن اثر(اسکار سوختگی) بهبود می یابد. # سوختگی درجه دو: علاوه بر اپیدرم قسمتی از درم نیز درگیر شده است . ایجاد تاول ،بسیار دردناک ، سر عصب شده است. در عرض حدود سه هفته با اثر اسکار کم و درمان مناسب التیام می یابد . # سوختگی درجه سه: این سوختگی شدید بوده و به تمام لایه های پوست و به داخل چربی زیر پوست، عضلات و استخوانها گسترش می یابد. علایم سوختگی: 1- تغییر رنگ : به رنگ ذغالی-سفید یا قرمز آلبالویی 2- چرمی شدن محل سوختگی 3- سوختن پوست ، ظاهر خشک 4- درد شدید یا عدم وجود درد (به علت سوختن پایانه های حسی درد) 5- شوک 6- از دست رفتن مقادیر زیادی از مایعات بدن اقدامات اولیه: 1- فرد را از محل آتش سوزی دور نمایید: (با هر وسیله اطراف خود آتش را خاموش کنید.) توجه: در این مرحله هر چه تاخیر بیشتر باشد، آسیب بیشتر است. 2- لباسهای چسبیده به بدن را پس از خنک کردن با آب از بدن خارج می شود. لباس هایی که با جدا کردن آن پوست بیمار جدا می شود را دست نزنید. خارج کردن لباسها جهت جلوگیری از مشکلات بعدی پوستی می باشد. 3-خنک کردن محل سوختگی بهبودی درد یا کاهش خیز یا ادم بافتی (حداقل ده10دقیقه در آب سرد و ترجیحاً استریل غوطه ور کنید . این کار برای حدود 45-30 دقیقه اول موثر خواهد بود.) توجه: جریان آب سرد را از بالای محل سوختگی هدایت کنید. توجه: جریان آب سرد را برای نواحی دچار سوختگی وسیع (بیش از 20%) استفاده نکنید، زیرا احتمال عفونت را افزایش دهید. 4- سوختگی را پوشش استریل یا تمیز بپوشانید. توجه: هیچ ماده ای روی سوختگی نمی گذاریم. توجه: در ضمن تاولها را نترکانید، و تا حد امکان جلوی ترکیدن آنها را بگیرید. 5- در سوختگی های شدید(بحرانی) به مصدوم اکسیژن بدهید. با حجم زیاد 6 لیتر در دقیقه و بطور مداوم بیمار را ارزیابی کنید. 6- مصدوم را با پوشش گرم و خشک بپوشانید. (چون پوست یا ارگانی که حفظ گرمای بدن می کند ، از بین رفته، مریض دچار لرزش می شود.) 7- در سوختگی های شیمیایی ناحیه را به مقدار زیاد با آب بشویید. توجه: الف) قبل از شستن با آب ماده شیمیایی جامد یا خشک (مانند آهک را از روی پوست پاک (جارو) کنید . ب) سوختگی های قلیایی جدی تر از سوختگی های اسیدی هستند. زیرا مواد قلیایی بیشتر در بدن نفوذ می کند و مدت زمان بیشتری در بدن فعال می مانند. ج) در آوردن لباسهای آلوده امکان مواجهه پوست را با مواد شیمیایی جذب نشده می کاهد. د) از آب روان استفاده کنید .دوش حمام مناسب می باشد. مدت جریان آب روان30-20 دقیقه می باشد. بررسی ارزیابی مصدوم: (راه هوایی) : به خصوص در سوختگی های تنفسی و صدمات استنشاقی – اختلال در تبادل گاز به علت مسمومیت ( تنفس) : بررسی نحوه تنفس ، تعداد تنفس و عمق تنفس (جریان خون): پالس های مختلف بدن را چک می کنیم. 1) کم شدن حجم آب بدن 2)کم شدن حجم خون (وارد فضای بین بافتی می شود.) 3) کمبود حجم مایعات به علت افزایش نفوذ پذیری مویرگ برخی اعضا در نتیجه ادم اطراف عضو 4) عدم خونرسانی خونريزي ها خونريزي: تعريف: خروج خون از رگ خونريزي نام دارد كه به علت هاي گوناگوني اتفاق مي افتد. انواع خونريزي : خونريزي ها را مي توان بر اساس آسيب يا صدمه وارده به پوست طبقه بندي كرد. خونريزي خارجي : به نوعي از خونريزي گفته مي شود كه بر اثر آسيب به پوست يامخاط ، خون ازيك شكاف يا زخم قابل رويت از بدن خارج مي شود . خونريزي داخلي: به خونريزي كه در داخل بدن اتفاق افتاده ، به علت سالم بودن پوست و مخاط يا ريختن خون به داخل حفرات بدن مثل جمجمه و شكم نمي توان خون را در سطح بدن مشاهده كرد .   *** به علاوه مي توان خونريزي ها را براساس نوع رگ صدمه ديده تقسيم بندي كرد : 1- خونريزي سرخرگي (شرياني): به علت فشار بالاي خون در سرخرگ ها بسيار خطرناك بوده و به عنوان يكي ازعوامل تهديد كننده حيات مطرح است . رنگ خون اين نوع رگ قرمز روشن است زيرا حاوي مقادير بيشتري اكسيژن مي باشد . همچنين در اين نوع خونريزي،خون با فشار و به صورت جهنده از رگ بيرون مي زند . خونريزي سرخرگي از مهم ترين ودر عين حال( به دليل وجود سرخرگ ها در قسمت هاي عمقي بدن )از نادرترين خونريزي هاست. در هر صورت خونريزي هاي شرياني مي بايست سريعا متوقف گردند زيرا در مدت اندكي مي تواند باعث از دست رفتن مقادير زيادي از خون بدن شود .   2- خونريزي سياهرگي (وريدي): شايع تر از خونريزي سرخرگي بوده و كنترل آن معمولاً راحت تر از خونريزي سرخرگي است . سياهرگ ها معمولاً نزديك تروسطحي تر از سرخرگ ها به پوست قرار دارند . خونريزي از سياهرگ ها آهسته وبه رنگ قرمز كبود است . بيشتر سياهرگ ها وقتي پاره مي شوند بر روي خود منقبض مي شوند تا از خارج شدن خون جلوگيري كنند با اين وجود خونريزي ازسياهرگ هاي بزرگ مثل سياهرگ هاي گردني مي تواند بسيار خطرناك و كشنده باشد.   3- خونريزي مويرگي: شايع ترين نوع خونريزي بوده و معمولاً به راحتي قابل كنترل است. در اغلب موارد اين خونريزي به وسيله تشكيل لخته خود به خودي يا اعمال كمي فشاركنترل مي گردد.   ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- علايم خونريزي:  1-تند شدن نبض:  درصورت شديد يا طولاني بودن خونريزي نبض به تدريج ضعيف ونخي شكل خواهد شد. 2-تند شدن تنفس:  درصورت شديد يا طولاني بودن خونريزي،تنفس تند وسطحي (كم عمق) خواهد شد.  3-رنگ پريدگي،افزايش زمان پرشدگي مويرگي وسرد شدن پوست بيمار  4-كاهش فشارخون 5-احساس سرما و احساس عطش يا تشنگي  6-گشاد شدن مردمك ها 7-تغييرات سطح هوشياري اقدامات وكمك هاي اوليه درخويريزي هاي خارجي: 1-فشار مستقيم موضعي اين روش موثرترين راه براي كنترل خونريزي هاي خارجي است. وارد آوردن فشارمستقيم، جريان خون را متوقف مي كند و اجازه مي دهد كه انعقاد طبيعي صورت گيرد. قبل ازاعمال فشار روي محل خونريزي حتماً بايد دستكش بپوشيد و سپس با تميزترين وسيله اي كه در اختيار داريد(چند دستمال،پارچه تميز،ملحفه و...) بر روي محل خونريزي فشار وارد كنيد تا خونريزي متوقف شود. 2-الا نگه داشتن عضو آسيب ديده اين روش معمولاً در خونريزي هاي اندام فوقاني وتحتاني يعني دست وپا كاربرد دارد. براي اين كارعضودر حال خونريزي را حداقل به ميزان 20 سانتي متر(با اعمال فشار مستقيم)بالا مي بريم تا با استفاده ازنيروي جاذبه خونريزي را كنترل كنيم .  3-اعمال فشار بر روي تقاطع سرخرگي در صورتي كه با دو روش فوق خونريزي متوقف نشد با اعمال فشار خارجي بر روي سرخرگ اندام مربوطه خونرساني را كم كنيم تا شدت خونريزي كاهش يابد. ***دو نقطه فشار سرخرگي كه معمولاً توسط امدادگران مورد استفاده قرار مي گيرند،عبارتند از: الف-سرخرگ بازويي(براكيال ) در اندام فوقاني و   ب-سرخرگ راني (فمورال) در اندام تحتاني  4-آتل بي حركت كردن شكستگي،پر اولويت ترين كار در كنترل خونريزي هاي ناشي از شكستگي باز است زيرا در اين نوع شكستگي سر شكسته استخوان حركت مي كند وجراحات ديگري به بافت هاي سالم ديگر وارد مي نمايد . اغلب يك آتل بندي ساده خيلي سريع خونريزي ناشي از شكستگي را بند مي آورد. 5 آتل بادي در صورتي كه خونريزي با آتل معمولي متوقف نشد مي توانيد از آتل بادي استفاده كنيد. اين نوع آتل مي تواند خونريزي هاي ناشي از شكستگي يا پارگي هاي وسيع را متوقف كند. نكته مهم:توجه داشته باشيد كه حتماً پس از بستن آتل بادي وكليه آتل ها با كنترل نبض در نقاط پايين تر يا امتحان پر شدگي مجدد مويرگي در ناخن ها،از خونرساني به اعضاي پايين تر اطمينان حاصل نمائيد. 6-لباس ضد شوك(PASG ) اگر جراحات مصدوم در اندام تحتاني او باشد مي توانيد از لباس ضد شوك بادي استفاده كنيد. با استفاده از اين لباس مي توانيد جلوي خونريزي ها را بگيرند واز شوك ناشي از آن ها پيشگيري كنيد. اين وسيله درست شبيه به يك شلوار است كه مي توانيد آن را به تن مصدوم كرده و تا 150 ميلي متر جيوه يا 10 ميلي متر جيوه بيش از فشار سيستوليك او باد كنيد. 7-تورينكه (به عنوان آخرين چاره ) استفاده از تورنيكه(شريان بند) به طور معمول مجاز نيست وتنهادر موارد خونريزي خارجي بسيار شديد (مانند قطع عضو)به عنوان آخرين راه كنترل خونريزي كاربرد دارد . ** روش بستن تورنيكه: 1- پايين ترين نقطه ممكن و نزديكترين محل بالاي محل خونريزي باشد. 2- تورنيكه بايد به اندازه كافي پهن باشد.( استفاده از كمربند و باند بر طناب يا سيم اولويت دارد.) 3- تورنيكه درست بالاي مفصل قرار نگيرد. *** اقدامات پس از بستن تورنيكه : 1 - بايد تورنيكه به اندازه كافي پهن بسته شود تا خونريزي ادامه نيابد.  2- نبايد هرگز روي آن پوشيده شود و هميشه بايد در معرض ديد باشد. 3-وجود تورنيكه و زمان بستن آن را روي پيشاني مصدوم بنويسيد.  4-هرگز هر چند دقيقه يك بار تورنيكه را شل نكنيد ،زيرا اين كار براي بافت هاي پاييني فايده اي نداشته و خطر مرگ در اثر كاهش حجم خون را افزايش مي دهد.  خونريزي هاي داخلي :   خونريزي هاي داخلي انواع زيادي دارد و در هر قسمت بدن ممكن است اتفاق بيفتد . در اينجا ما به مهم ترين انواع اين خونريزي ها اشاره مي كنيم :    1-خونريزي داخل جمجمه اي : علائم اين نوع خونريزي : - تغيير سطح هوشياري -استفراغ جهنده - خروج خون يا مايع مغزي-نخاعي از گوش يا بيني مصدوم - زخم باز يا بسته در ناحيه سر و صورت -هذيان گويي و فراموشي -كبودي دور چشم (چشم راكوني Racoons eye) - نامتقارن بودن مردمك ها يا عدم پاسخ آن ها به نور -كبودي زائده ي استخواني پشت گوش (Battles Sign)   2 -خونريزي داخل شكمي : علائم اين نوع خونريزي: -سفت شدن غير ارادي عضلات شكم -حالت تهوع و استفراغ -حساسيت شديد به لمس -زخم باز يا بسته در ناحيه ي شكم يا قفسه ي سينه -بروز علائم خونريزي (مثل افت فشار خون،تند شدن نبض و... ) -درد شكم    3-خونريزي داخل قفسه ي سينه:  علائم اين نوع خونريزي : -نامتقارن بودن حركات قفسه ي سينه در هنگام تنفس -مشكل تنفسي در بيمار -بروز علائم عمومي خونريزي در مصدوم -زخم باز يا بسته در ناحيه ي قفسه ي سينه    اقدامات و كمك هاي اوليه در خونريزي هاي داخلي :  در صورت مشاهده ي علائم خونريزي پس از درخواست كمك از نيروهاي درماني (اورژانس 115) ،اقدامات زير را انجام دهيد :  1-چك كردن ABCH وانجام اقدامات لازم. 2-جلوگيري از هر گونه حركت غير ضروري مصدوم.  3-در صورت بروز شوك اقدامات لازم را انجام دهيد.(در صورتي كه به بروز آسيب هاي وارده به نخاع يا ضربه مغزي مشكوك نيستيد مي توانيد پاهاي مصدوم را به ميزان 30 سانتي متر از سطح زمين بالا ببريد ) 4-به مصدوم هيچ مايعي ندهيد و در صورت بروز استفراغ مصدوم را به پهلو بخوابانيد. 5- هر 5 دقيقه يك بار علائم حياتي مصدوم را چك كنيد. توجه: در خونريزي هاي داخلي انتقال سريع و صحيح مصدوم به مراكز درماني از اهميت زيادي برخوردار است و بايد در اسرع وقت انجام شود.

-زخم ها  WOUND   زخم ها نيز مانند خونريزي ها به دو دسته تقسيم مي شوند :  1- زخم بسته : در اثرجراحات زير جلد ي ايجاد مي شود ولي پوست پاره نشده وهيچ خوني مشاهده نمي گردد. 2-زخم باز: به جراحتي در پوست گفته مي شود كه موجب خونريزي خارجي مي گردد. *** زخم باز شش نوع دارد: 1- خراشيدگي : ازكشيده شدن پوست بر روي يك سطح خشن ايجاد شده وعموماً منجربه عفونت وخونريزي پوست مي گردد. در اين نوع زخم به دليل آسيب ديدن نوك اعصاب مصدوم درد شديدي را حس مي كند .  2- بريدگي ها : به زخم هايي كه داراي لبه ي صاف بوده ودر اثر برخورد با اجسام تيزوبرنده (چاقو،تيغ يا شيشه ) ايجاد مي شود. اين نوع زخم شايع ترين زخم بازاست.دراين حالت معمولاً علاوه برپوست ،بافت هاي زيرآن نيز دچارصدمه مي شود .  3- پاره شدگي :  به زخم هايي كه دراثر برخورد اجسام كند ايجاد شده، وداراي لبه هاي كنگره كنگره وپاره شده مي باشد به اصطلاح ((پارگي))اطلاق مي گردد.  4-سوراخ شدگي : زخم كوچكي است كه دراثرفرورفتن اجسام بلند ونوك تيز (خنجر،ميخ، درفش وپيچ گوشتي) درپوست ايجاد شده وعلي رغم ظاهر خوش خيم وكوچك به دليل آسيب ديدن بافت هاي عمقي مثل اعصاب وعروق وخطر بالاي عفونت احتياج به مراقبت خاص ومعاينه توسط پزشك دارد.    5-كنده شدگي:  دراين حالت معمولاًقسمت آسيب ديده ي پوست وبافت هاي زيرآن براثر صدمه ي وارده از محل اصلي خود جدا شده ويا توسط قطعه اي از پوست به محل خود متصل مي باشد .    6-قطع عضو :  گاهي شدت آسيب وارده به بدن تا حدي زياد است كه منجر به قطع عضو مي شود. معمولاً پس از قطع شدن يك عضو خونريزي شديدي از آن محل رخ مي دهد كه ممكن است باعث از دست رفتن مقدار زيادي خون از بدن و حتي مرگ فرد گردد. در اين موارد تلاش براي مهار خونريزي از مهم ترين وظايف امدادگر است. ###  اقدامات لازم جهت حفظ و نگهداري عضو قطع شده : 1- عضو قطع شده را در بين يك گاز استريل (يا هر پوشش تميز در دسترس ديگر) بپيچيد و آن را با سرم شستشو 9/0 خيس كنيد.  2- عضو در داخل گاز را ،داخل كيسه ي فريزر قرار داده و سر آن را گره بزنيد .  3- كيسه فريزر را در يك كيسه ي بزرگ تر حاوي يخ قرار داده و سر آن را محكم ببنديد. 4- عضو قطع شده را همراه مصدوم به بيمارستان انتقال دهيد.  باقي ماندن جسم خارجي در بدن:  گاهي يك جسم خارجي مثل گلوله،ميله،مفتول،چاقو و...در داخل زخم باقي مي ماند. در چنين مواقعي به هيچ وجه اقدام به خارج كردن جسم خارجي نمي كنيم و فقط با انجام يك پانسمان مناسب جسم را كاملاً در محل خود ثابت(فيكس) مي نماييم. خون دماغ NOSEBLEED      خون دماغ نسبتاً شايع بوده و بر اثر مواردي چون دست كاري بيني،ضربه،افزايش فشارخون و... ايجاد مي گردد . براي كنترل خون دماغ ،مصدوم را درحالت نشسته وبه صورتي كه سر وي كمي به جلو خم شده باشد قرار دهيد . درصورتي كه مشكوك به شكستگي بيني نيستيد پره هاي بيني را بين دوانگشت شست واشاره گرفته ومحكم فشاردهيد . اين كار را بايد به طور مداوم وبراي حدود 5 الي 8 دقيقه وحتي گاهي بيشترنيز ادامه دهيد .دراغلب موارد اين روش باعث كنترل خونريزي خواهد شد . به بيمار توصيه كنيد تا پس ازكنترل خونريزي ازدستكاري بيني يا فين كردن شديد وبا فشارخودداري كرده ودرصورت لزوم به پزشك مراجعه كند . !! نكته: الف) ازخم كردن سرمصدوم به عقب خودداري كنيد چون اين كار باعث ميشود تاخون ازپشت بيني به سمت حلق مصدوم جريان يافته وسپس وارد راه هاي هوايي يا معده ي وي گردد. ب)  درصورت شك به شكستگي بيني ،تنها يك گاز استريل بر روي بيني قرار داده ومصدوم را به مراكز درماني منتقل كنيد. دراين حالت ازاعمال فشاربر روي پره هاي بيني خودداري كنيد . شوك SHOCK  شوک: * نارسایی عمومی گردش خون به نحوی که باعث اختلال در عملکرد سلول های حیاتی بدن شود را ((شوک)) می گویند . *  به بیان دیگر شوک عبارت است از : نارسایی شدید خونرسانی سلولی یا بافتی. به یاد داشته باشید که دستگاه گردش خون از سه قسمت اصلی یعنی تلمبه (قلب) ،لوله ها (رگ)و مایع (خون) تشکیل شده است. بنابر این اختلال در عملکرد هر یک از این سه قسمت می تواند منجر به بروز نقص در عملکرد دستگاه گردش خون و نارسایی آن گردد. ** با توجه به این مساله شوک را می توان به سه نوع اصلی تقسیم بندی کرد: 1- شوک قلبی 2- شوک توزیعی 3- شوک کمبود مایع 1-  شوک قلبی : به دنبال اختلال در قلب ایجاد می شود و از خطرناک ترین انواع شوک است .میزان مرگ و میر آن بسیار بالاست و حتی در بهترین مراکز درمانی دنیا در 85 تا90 درصد باعث مرگ بیمار می شود . علل شایع شوک قلبی عبارت است از :سکته یا انفارکتوس ، اختلالات دریچه قلب،بی نظمی های شدید در ضربان قلب ،ایست قلبی و ... 2- شوک توزیعی: به علت اشکال در نحوه کارکرد عروق ایجاد می شود و باعث اختلال در توزیع مناسب خون در سطح بدن می گردد . در این حالت سطح مقطع عروق کاهش می یابد و بنابر این خون موجود در بدن برای پرکردن آنها کافی نمی باشد.    !!! با توجه به عامل ایجاد کننده اختلال می توان این نوع شوک را به پنج قسمت تقسیم کرد: الف) شوک عفونی : به دنبال رشد وتکثیر میکروب های بیماری زا در خون بیمار و بر اثر بروز اختلال در عملکرد عروق ایجاد می گردد. در این نوع شوک بر خلاف انواع دیگر پوست بیمار معمولا گرم و قرمز است و بدن بیمار نیز عموما به علت وجود تب، گرم است. ب) شوک دارویی: به علت مسمویت یا مصرف بیش از حد بعضی از داروها ایجاد میشود. ازجمله این داروها می توان به داروهای پایین آورنده فشار خون ، فشار خون ،مواد مخدر، داروهای ضد افسردگی و ... اشاره کرد . ج) شوک آنافیلاکتیک: واکنش حساسیتی شدید نسبت به یک دارو یا یک ماده خاص است که براثر مصرف آن ماده یا دارو و معمولا به دنبال تزریق آن (به طور نادر پس از مصرف مواد خوراکی ) ایجاد می گردد.   د) شوک عصبی (نوروژنیک): متعاقب اختلال در کار دستگاه عصبی و به ویژه به دنبال صدمات نخاعی ایجاد می شود.   ه) شوک روانی : از انواع شوک توزیعی است و بر اثر ترس ، هیجان شدید ، دیدن صحنه های ناراحت کننده و... بروز می کند. 3- شوک کمبود مایع: براثر کمبود مایع (خون) ایجاد می شود .و از علل گوناگون آن می توان به خونریزی خارجی و داخلی ،استفراغ شدید ، سوختگی و ... اشاره کرد. در یک فرد سالم از دست دادن ناگهانی بیش از 20درصد حجم خون ( حدود یک لیتر خون در یک فرد بزرگسال سالم با وزن حدود 70کیلو گرم ) باعث بروز شوک می شود.!!! نکته: ! شوک کمبود مایع شایع ترین نوع شوک است. !شایع ترین علت کاهش مایع بروز خونریزی است.  # علایم عمومی شوک: 1- احساس ضعف 2- حالت تهوع و گاهی استفراغ 3- تشنگی 4- احساس ترس یا اضطراب 5- پرخاشگری یا بی قرار بودن بیمار 6- بروز حالت لرز ( به ندرت) 7-تند شدن ضربان قلب 8- نبض نخی شکل 9-تنفس سریع و سطحی 10- پوست سرد ،رنگ پریده و مرطوب 11- کاهش پر شدگی مویرگی 12- صورت رنگ پریده همراه با سیانوز   كمك هاي اوليه در شوك   وضعیت شوک: اگر بیمار دچار ضربه مغزی نشده و آسیب ستون فقرات یا مشکل تنفسی نیز ندارد ،می توانید او را در وضعیت شوک قرار دهید . برای این کار او را به پشت و بر روی یک سطح صاف بخوابانید. و سپس با استفاده از یک مناسب ( بالش، پتو، جعبه مقوایی و ...) پاهای او را در حدود 30-20 سانتی متر از سطح زمین بال ببرید . این کار باعث می شود تا خون موجود در اندام تحتانی (پاها) در اختیار بقیه قسمتهای بدن از جمله مغز قرار بگیرد و کارایی دستگاه گردش خون افزایش یابد. 

 تشنج   تشنج: فعالیت الکتریکی غیر طبیعی و نا منظم مغزی که منجر به بروز تغییرات ناگهانی در چگونگی فعالیت عضلانی و حرکات بدن فرد می شود را تشنج می نامند. در واقع تشنج یک بیماری نیست بلکه علامت یا نشانه وجود اشکال در نحوه ی عملکرد سلول های مغزی است که می تواند به دلایل گوناگونی ایجاد شده باشد.     * از عوامل ایجاد کننده تشنج می توان به موارد زیر اشاره کرد:   !!! دلایل بروز تشنج: 1-داروها، الکل و سموم مختلف 2- گرما زدگی 3-تب بالا 4- بیماری صرع 5-تومورهای مغزی 6- تغییر در میزان املاح و آب بدن 7-عفونت های مغز یا عفونتهای مغزی(مننژیت) 8 - بیماری دیابت 9- صدمات شدید جمجمه و مغز 10-مسمومیت حاملگی 11-سکته مغزی 12-عوامل ناشناخته *** علایم و مراحل بروز تشنج: 1-مرحله احساس خطر : بیمار احساس خاصی دارد که محرک خارجی واقعی ندارد. و فقط توسط خود او احساس می شود .مثل شنیدن صداهای خاص شبیه به زنگ ،احساس بوهای زننده و تند ،دیدن جرقه های نورانی ،رنگهای روشن یا نور های شدید این حالت به عنوان زنگ خطر است و بیمار می داند که تا چند لحظه دیگر چه اتفاقی برای او می افتد. 2- مرحله سفت شدن عضلات بدن: در این مرحله تمام عضلات بدن مصدوم سفت می شود و برای مدتی در حالت انقباض باقی می ماند. گاهی در این حالت دهان و فک بیمار قفل می شود ، سیاهی چشم بالا می رود و بیمار بی اختیار دچار دفع ادرار یا مدفوع می شود. 3- مرحله بروز حرکات بدن یا تشنج: در این مرحله بیمار دچار حرکات شدید، نامنظم و غیر عادی اندام و بدن می شود که می تواند با کف کردن دهان و مشکل تنفسی همراه باشد. 4- مرحله بعد از تشنج: با متوقف شدن تشنج ،بیمار دچار شلی عضلات و پس از آن تنفس خود به خود بیمار شروع می شود و فرد هوشیاری خود را به دست می آورد. اما به شدّت احساس خستگی می کند و گیج است. گاهی اوقات بیمار از سردرد نیز شاکی است.  کمک های اولیه در مرحله بیماری صرع بزرگ (تشنج): !!! ارزیابی صحنه حادثه ،دور کردن یا پرهیز از خطر !!! بیمار را بر روی زمین یا کف اتاق قرار دهید !!! بیمار را از وسایل تیز و برنده یا خطرناک مثل بخاری ، اره برقی ،اتو و غیره دور کنید !!! از قرار دادن اشیاء گوناگون مثل خودکار ، چوب و انگشت دست در دهان بیمار خودداری کنید. !!! دستمال گردن ، کراوات و شال گردن و لباس های تنگ بیمار را باز کنید . !!! به هیچ وجه سعی در مهار کردن حرکات بدن بیمار نداشته باشید. به عنوان یک امدادگر تنها کافی است از برخورد او با اجسام خطرناک یا برخورد سر او با زمین جلو گیری کنید . !!! پس از پایان تشنج و قبل از بازگشت کامل هوشیاری بیمار را برای مدتی در حالت استراحت قرار دهید. !!! بیمار را به یک محیط خلوت و آرام منتقل کنید و مانع تجمع افراد بر بالای سر بیمار و پرسیدن سوالهای مختلف شوید. !!! در صورت شروع نشدن تنفس اقدام به تنفس مصنوعی کنید. !!! در صورتی که این حالت برای اولین بار برای وی پیش می آید حتما بخواهید به پزشک متخصص مراجعه کند. سرما زدگي يخ زدگي -------------------------------------------------------------- سرمازدگي سرمازدگي عبارت است از آسيب ديدن بافت هاي بدن بر اثر يخ زدن بافت ها ، سرمازدگي موجب از دست دادن حس و سفيد يا كمرنگ شدن دست و پا ، انگشتان ، لاله گوش يا نوك بيني مي شود. اگر اين علائم را مشاهده كرديد فوراً به پزشك مراجعه كنيد! اگر مجبور هستيد صبر كنيد تا به كمك شما بشتابند قسمت هاي يخ زده را به آرامي گرم كنيد. اما اگر نشانه‌ها و علايم كاهش حرارت بدن را نشان مي‌دهد، قبل از گرم كردن دست ها و پاها ، تنه او را گرم كنيد. � كاهش دماي بدن علائم هشداردهنده : لرزش غيرقابل كنترل، از دست دادن حافظه، گيج شدن، عدم انسجام بدن، اشكال در تكلم، خواب آلودگي و كرختي آشكار بدن. تشخيص : دماي بدن شخص را بگيريد. اگر كمتر از 35 درجه بود فورا به پزشك مراجعه كنيد! اگر به پزشك دسترسي نداريد شخص را به آرامي گرم كنيد. نخست تنه را گرم كنيد در صورت لزوم گرماي بدن خود را به او بدهيد. لباس خشك به بدن او بپوشانيد و او را در پتوي گرمي بپيچيد به طوري كه سر و گردن او را بپوشاند. به او الكل، دارو، قهوه يا نوشيدني گرم يا غذاي داغ ندهيد. براي گرم كردن از دست ها و پاها شروع نكنيد! اين موجب مي شود خون سرد به طرف قلب رفته و باعث نارسايي قلبي شود. کمکهای اولیه سرما زدگی: !!! ارزیابی صحنه حادثه ، دور کردن یا پرهیز از خطر !!! کنترل ABC و دیگر کمک های اولیه ضروری را برای او انجام دهید. !!! فرد را از محیط سرد دور کنید و او را به یک محل گرم یا ترجیحا سربسته مناسب ببرید. !!! لباسهای تنگ و خیس مصدوم را خارج کنید. !!! زیور آلات ،ساعت ، کش جوراب و ... را از اندام آسیب دیده مصدوم خارج کنید. !!! در صورت وجود زخم، تاول یا ضایعه پوستی آنها را با استفاده از گاز استریل پانسمان کنید. !!! عضو صدمه دیده را بی حرکت کنید.(آتل بندی مناسب) یخ زدگی: یخ زدگی در اغلب موارد به دنبال کاهش درجه حرارت محیط به کمتر از صفر درجه سانتی گراد و معمولا در نواحی انتهایی بدن مثل انگشتان دست و پا ،لاله گوش و بینی که معمولا پوشش مناسب نیز ندارند، اتفاق می افتد. علایم ونشانه ها: *احساس سرما در ناحیه مربوطه که سپس به احساس درد تبدیل می شود . * از دست دادن حس یا کرخت شدن ناحیه درگیر * سفید یا رنگ پریده شدن پوست به همراه احساس مورمور یا سوزن سوزن شدن در عضو درگیر * بروز تاول * تورم * تغییر رنگ پوست به قرمز روشن یا صورتی * در نتیجه پوست سفت و سخت می شود و در لمس شبیه چوب یا گوشت یخ زده خواهد شد. کمک های اولیه یخ زدگی: کمک های اولیه یخ زدگی تقریبا شبیه به سرما زدگی می باشد ، ولی توجه داشته باشید یخ زدگی خطر ناک تر است و حتما باید مراقبتهای پزشکی بر روی فرد مصدوم صورت بگیرد. نكته: فرد در دماي كمتر از 18 درجه سانتي گراد زير صفر فقط به مدت چهل دقيقه مي تواند دوام بياورد.   

  صدمات استخوانی BONE INJURY نكته مهم: اساس کمک های اولیه درآسیب های استخوانی،مفصلی و عضلانی بر پایه ثابت نمودن و بی حرکت کردن عضو می باشد. دستگاه اسكلتي: دستگاه اسکلتی شامل 206 استخوان مي باشد که چهار چوب بدن را می سازد.   اعمال دستگاه اسکلتی:  1- ساخت چهار چوب و شکل بدن 2 - حفاظت از اندام های حیاتی  3- کمک به حرکت بدن  4- ساخت گلبول های قرمز خون  * دستگاه اسکلتی به هفت ناحیه تقسیم می شود:  1- سر: شامل جمجمه و صورت می باشد. 2- ستون فقرات : شامل ستون مهره ها می باشد که نخاع را در بر می گیرد. 3- کمربند شانه ای: شامل ترقوه و کتف است و از بازو حمایت می کند.  4- اندام فوقانی : شامل یک استخوان بازو،دو استخوان ساعد و استخوانهای مچ ، کف دست و انگشتان می باشد. 5- قفسه سینه: شامل 12 جفت دنده ، جناق سینه و قسمتی از مهره هاست که از قلب ، ریه ، کبد و طحال محافظت می کند.  6- لگن : اتصال اندام تحتانی به تنه و محافظت از دستگاه ادراری- تناسلی را به عهده دارد.  7- اندام تحتانی : شامل یک استخوان ران ، دو استخوان ساق پا ، استخوان های قوزک(مچ) ، کف و انگشتان پا می باشد. # مفصل:  محل اتصال دو استخوان را مفصل می نامند که انواع مختلفی دارد. # ماهيچه: بدن بیش از پانصد ماهیچه (عضله) دارد که این ماهیچه ها باعث حرکت قسمتهای مختلف بدن می گردند. تاندون یا زردپی که در انتهای ماهیچه ها (عضلات) قرار گرفته است به استخوان می چسبد و با منقبض شدن عضله ، استخوان متصل به آن حرکت می کند. # رباط: برای حمایت از مفاصل و استخوان طناب هایی به نام رباط (لیگامنت) وجود دارد که استخوان ها را کنار هم نگه می دارد.    ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------    چگونگی آسیب به استخوان ها (دستگاه اسکلتی – عضلانی ):  1-ضربه مستقیم 2- ضربه غیر مستقیم: مانند افتادن روی بازو که باعث شکستگی ترقوه می شود. 3- نیروی چرخشی: مانند پیچ خوردن پا هنگام دویدن یا اسکی و آسیب به مفاصل و شکستگی استخوانها  انواع آسیب ها به دستگاه اسکلتی 1- شکستگی  2- در رفتگی 3-پیچ خوردگی   انواع آسيب ها   1- شکستگي: به از بين رفتن تداوم و پيوستگي بافت استخوان هاي بدن ، شکستگي مي گويند. * انواع شکستگی:         الف) شکستگی باز: هر گاه در ناحیه دچار شکستگی زخمی وجود داشته باشد که با با محل شکستگی استخوان مرتبط باشد ،به طوری که باعث شود تا محل شکستگی با محیط بیرون تماس داشته باشد ب) شکستگی بسته:  در این شکستگی علی رغم شکسته شدن استخوان،پوست سالم است (زخم بسته) و به این علت (شکستگی بسته) نام دارد. در اين شکستگی علت احتمال بروز عفونت های شدید بیشتر از شکستگی بسته می باشد. 2- دررفتگی: هر گاه دو سطح استخوانی که در محل مفصل روبروی هم قرار گیرند به طور کامل یا ناقص از محل خود جابجا شوند، به این حالت در رفتگی می گویند. این حالت معمولا با پارگی و آسیب به رباط های اطراف مفصل همراه است . حرکت دادن محل در رفتگی همانند شکستگی بسیار دردناک و گاهی غیر عملی است. برای پیشگیری از آسیب به اعصاب و رگ های خونی و همچنین کاهش درد مصدوم باید مانع از حرکت مفصل شوید (آتل بندی). 3-  پیچ خوردگی: آسیبی است که به علت کشیده شدن بیش از حد رباط های محافظ مفاصل به وجود می آید . در موارد پیچ خوردگی نیز برای کاهش درد مصدوم و جلوگیری از ایجاد آسیب بیشتر ،باید در اسرع وقت اقدام به بی حرکت کردن عضو صدمه دیده کنید .(آتل بندی) !!! علایم ونشانه های آسیب به دستگاه اسکلتی:  * درد در محل آسیب  * زخم بسته یا باز  * تورم و کبودی * تغییر شکل عضو آسیب دیده  * دردناک بودن محل آسیب هنگام لمس  * عدم توانایی یا عدم تمایل بیمار به حرکت دادن عضو -----------------------------------------------------------------------------------------------------------  کمک های اولیه در آسيب هاي استخواني:  کمک های اولیه برای تمامی آسیب ها اعم از شکستگی ،در رفتگی ، و همچنین پیچ خوردگی یکسان می باشد. !!! ارزیابی صحنه درخواست کمک و پرهیز از خطر را فراموش نکنید. !!! انجام ارزیابی اولیه مصدوم ،مراحل ABC و کمک های اولیه را فراموش نکنید. !!! تمامی زخم ها باز را با گاز استریل بپوشانید و خونریزی را کنترل کنید.  !!! اگر آسیب یا علامت یا علامت واضحی وجود ندارد، ولی مصدوم از درد شکایت می کند ، همیشه مبنا را بر وجود شکستگی ((یعنی شدید ترین آسیب های اسکلتی )) بگذارید و اقدامات لازم را انجام دهید. !!! از اقدام برای جا انداختن موارد شکستگی یا در رفتگی به شدت بپرهیزید . !!! در کل بی حرکت کردن عضو آسیب دیده اصل مهم و اساسی در موارد شکستگی ها و دیگر آسیب های اسکلتی می باشد. برای این منظور از وسیله ای به نام ((آتل )) استفاده می کنند. نکته : شکستگی جمجمه ، دنده ها، ستون فقرات ،لگن و ران شکستگی های خطرناکی هستند که احتیاج به مراقبت های ویژه دارد. !!! مصدوم را در وضعیت ثابت نگه دارید و از هرگونه جابجایی مصدوم به شدت پرهیز کنید.  !!! به سطح هوشیاری ، راه هوایی ، تنفس و گردش خون مصدوم توجه کنید. !!! نبض، حس و حرکت اندام ها را بررسی کنید. !!! کمک های اولیه را برای سایر عوارض و صدمات جدی مصدوم انجام دهید.  !!! جز برای احیای قلبی- ریوی یا دور کردن مصدوم از محل نا امن و خطرناک ، اقدام به جا به جایی مصدوم نکنید.  !!! با کمک تخته کمری کوتاه یا بلند ، ستون مهره های مصدوم را ثابت کنید.  !!! تا رسیدن نیروهای امدادی به محل ،از هر گونه جا به جایی مصدوم به شدت خودداری کنید و به ارزیابی مداوم و یادداشت علایم حیاتی وی ادامه دهید. غرق شدگی  DROWN غرق شدگی چیست؟  به دنبال غوطه ور شدن انسان در آب و کمبود تهویه و در نهایت کاهش شدید میزان اکسیژن در بدن و با افزایش میزان اسید در بدن دچار ایست قلبی و مرگ می شود. وقتی شخص غریق نجات داده می شود ممکن است آب از دهان وی به بیرون فوران کند. منشاء این آب از معده است وباید اجازه داد تا با فشار خود تخلیه شود، هرگز سعی نکنید آب را از معده خارج سازیم. !!! نکات ایمنی : !! هرگز در مکان های ناامن و بدون حضور غریق نجات اقدام به شنا در دریا و رودخانه نکنید . !!  برای شنا کردن کودکان در سواحل امن از جلیقه نجات استفاده کنید. !!  در شنا کردن از انجام حرکات و شوخی های خطرناک که باعث ایجاد عدم تعادل می شود بپرهیزید. *  در برخورد با افراد غرق شده به نکات زیر توجه کنید:  آیا بیمار تنفس دارد؟  آیا بیمار نبض دارد؟  آیا بیمار مشکوک به آسیب به ستون فقرات یا ضربه به سر می باشد؟  آیا بیمار احتمال شکستگی و یا آسیب به عضلات دارد؟  آیا بیمار خونریزی خارجی و یا احتمال خونریزی داخلی دارد؟  آیا دمای بدن بیمار از حد طبیعی پایین تر نیست؟ ------------------------- اقدامات اوليه غريق -------------------------    اصول کلی:  # حفظ خونسردی و سرعت عمل/ بررسی وضعیت موجود بیمار  # در خواست کمک از افراد شناگر.  # وقت با ارزش را صرف خارج کردن آب از ریه ها نکنید ، زیرا در ریه فرد غریق آب نیست. اقدامات حیاتی :   اگر شاهد غرق شدگی فردی هستید که جواب می دهد و نزدیک ساحل است با پرتاب جلیقه نجات، طناب یا هر جسم شناور مثل الوار، تیوپ و... او را از آب بیرون بکشید .  اگر احتمال آسیب به ستون فقرات وجود دارد سر و گردن و تنه غریق را در یک امتداد نگه داشته وبا کمک یک تخته صاف او را به ساحل منتقل کنید و در صورت قطع تنفس سریع تنفس دهان به دهان را آغاز کنید.   پس از برقرار کردن تنفس مصدوم ، بدن وي را گرم نگه داشته و سريعا او را به بيمارستان و يا مرکز درماني انتقال دهيد. !!! نکات ضروري:  الف)  وقتی غریق را از داخل آب به محل امنی منتقل می کنید، سر او را پایین تر از بقیه بدن نگه دارید تا خطر ورود آب به ریه ها کمتر شود. در ابتدا سر بیمار را از آب خارج نمایید و سر وی را به طرف بالا بر گردانید.  ب)  غریق را از پشت روی قطعه فرش یا پتو قرار دهید. راه تنفسی باز و تنفس را کنترل کنید. آماده باشید تا در صورت لزوم ،احیای تنفسی و ماساژ قفسه سینه را آغاز کنید.  ج)  غریق را از نظر کاهش دمای بدن بررسی کنید،در صورت امکان لباس خیس را خارج نموده و او را با پتوی خشک بپوشانید. اگر غریق به طور کامل هوشیار است مقدار نوشیدنی گرم به او بدهید.  د)  با مرکز اورژانس 115 و يا پست هاي امداد ساحل جمعيت هلال احمر تماس بگیرید و آمبولانس در خواست کنید. (حتی اگر به نظر می رسد غریق کاملاً بهبودی پیدا کرده است).                    درمان اصلي فرد غريق ، احياي قلبي و ريوي است !!